A luenga que no esiste: o “romance” | Purnas en o zierzo

L’atro diya, rechirando en l’archivo d’o Concello de Zaragoza ta parar unas vesitas de Troballa, pare cuenta en una cosa que m’heba pasau por alto y que fa pensar (y mal) de qui ordeno ixe archivo en o sieglo XX y que transcribio bells d’ixos textos, documentos, actos notarials, bulas, decretos reyals, etc que alza o Concello dende o sieglo XII (quan os cristians aragoneses conquistoron a ciudat a os musulmans).

En as fichas de cadagun d’ixos documentos s’anotan bells datos, como se gosa fer quan se “buedan” archivos, ye dicir, quan s’inventarian, porque asinas ye mas facil ta la resta d’historiadors trobar un documento concreto. En os que alza o Concello a ficha tipo, como en iste documento sobre a reparacion d’o Puent de piedra, mete a calendata, un titulo esplicativo, un breu resumen, l’estau de conservacion y l’idioma en que ye escrito. Y aqui ye an prencipian os problemas.

Ta l’archivero d’o Concello de Zaragoza esistiban istas luengas en a documentacion medieval: latin, catalan, castellano y romance (dividiu en romance a secas y romance con rasgos catalans). Lo mas curioso ye que ixe romance ye dicir, ixa luenga que no esiste, s’estendilla en a documentacion dica o 1577, encara que a luenga no siga la mesma en os zaguers documentos que en os primers, por a sustitucion de l’aragones por o castellan en a documentacion.

Ye dicir, que seguntes l’archivero d’o Concello de Zaragoza, u de qui ha feito l’estudeo d’ixa documentacion, os zaragozanos charraban una luenga, o romance, que nunca no ha esistiu, mientres que la resta de luengas si que teneban a consideracion de tals luengas. Luengas romances son o castellan y o catalan que si son referidas como tals, y tamien l’aragones, a luenga que siempre han quiesto fer disparixer, mesmo d’a documentacion an s’atestigua que esistiba y que yera a luenga habitual que emplegaban, dica o sieglo XV u XVI os habitadors de Zaragoza.

Cal una rectificacion, cal consignar como aragones a luenga que ye escrita en ixos documentos, porque ye aragones y separarla d’os testos en castellan consignados tamien como “romance”, como queriendo dar una continuidat a la modificacion d’una luenga, en cuenta de distinguir entre as dos luengas y asinas atestiguar o proceso de sustitucion que se facio (por unas u atras razons). Cal demanar a o Concello de Zaragoza o cambeo pertinent en a documentacion, en ixa documentacion, que nos ye furtando, como tantas atras vegadas, un parti d’a nuestra memoria y historia.

Visto en: http://www.purnas.com/2011/03/28/a-luenga-que-no-esiste-o-romance/#ixzz1HuGXuSbJ

A luenga que no esiste: o “romance” | Purnas en o zierzo.

Social Widgets powered by AB-WebLog.com.

La Franja